NAFAKA NEDİR? NAFAKANIN TÜRLERİ NELERDİR – NAFAKA ARTIRIM DAVASI

NAFAKA

Nafaka Nedir?

Nafaka, mahkeme kararıyla ödenmesine hükmedilen bir mâli yükümlülüktür. Nafakanın türleri bulunmaktadır. Bunlar: Tedbir Nafakası, İştirak Nafakası, Yoksulluk Nafakası ve Yardım Nafakasıdır.

Nafakanın Türleri Nelerdir?

1. Tedbir Nafakası mahkeme tarafından re’sen veya talep üzerine karar verilen geçici bir nafaka türüdür. Bu sayede dava süresi boyunca ekonomik olarak zayıf olan taraf ve müşterek çocuklar korunmuş olmaktadır.
2. İştirak Nafakası Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Bu maddenin 3. fıkrasında ”  Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır. “ hükmü yer almaktadır. Yani velayet kendisine verilen taraf da verilmeyen taraf da çocuğun giderlerine güçleri oranında katılmakla yükümlü tutulmuştur.
3. Yoksulluk Nafakası Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesinde: ” Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz. “ şeklinde düzenlenmiştir. Burada esas alınan unsur boşanma sebebiyle yoksulluğa düşecek olmak ve boşanmada kusur oranının diğer taraftan az olmasıdır. Ayrıca madde metninden anlaşılacağı üzere burada bir cinsiyet belirtilmemiştir. Yani kadın ve erkek bireyler arasında yoksulluk nafakasına hak kazanabilme bakımından bir ayrım bulunmamaktadır.
4. Yardım Nafakası Türk Medeni Kanunu’nun 364. maddesinde “Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. … “ şeklinde düzenlenmiştir. Burada esas alınan unsur kişiye yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olmasıdır.

Nafaka Artırım Davası:

TMK Madde 330/3 . ” Hâkim istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.”

Nafaka artırımı talep edebilmek için Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere uygun şartların varlığı ve bu şartların varlığının mahkemede öne sürülüp kanıtlanması gerekmektedir. Nafakanın hangi durumlarda artırılabileceği TMK’de söylenmiştir. Bu maddeler Yoksulluk nafakası için TMK madde 176/4 İştirak nafakası için madde 330/1’dir. Kısaca özetlemek gerekirse; Tarafların mâli durumunda değişiklik olması , müşterek çocuğun ihtiyaçlarının değişmesi, hayat pahalılığı ve ekonomik koşulların değişmesi gibi hallerde nafaka artırım davası açılabilir. Bu davanın açılabilmesi için aradan uzunca bir zamanın geçmesi gerekli değildir. Her zaman artırım istemi ile dava açılabilir. Yetkili Mahkeme, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesidir. Bu dava açıldığında nafakanın bir seferlik artırılması talep edilebileceği gibi nafakanın her yıl belli bir oranda artırılması da talep edilebilir. Yargıtay kararlarında genelde her yıl ÜFE oranında artırılmasına karar verildiği görülmektedir. Bu tür davalar genellikle 4 ila 10 ay arasında mahkemelerin iş gücüne göre sonuçlanabilmektedir.

Bir diğer konu ise Nafakanın azaltılması veya kaldırılmasını talep edebilme konusudur. Nafaka artırım talebinde bulunulabileceği gibi yine kanuni şartlar gerçekleştiğinde nafakanın azaltılması veya kaldırılması da talep edilebilir. Bu şartlar nafaka borçlusunun ekonomik yükünün artması (yeniden aile kurup çocuğunun olması veya işini kaybetmesi vb.), nafaka alacaklısının ekonomik bağımsızlığını kazanması (düzenli gelirinin olması, miras kalması vb.) gibi durumlardır.

NOT: Vatandaşlar davalarını kendileri takip edebileceği gibi bir avukattan da ücreti mukabilinde yardım alabilirler. Detaylı bilgiler için ve takip edeceğiniz davalarda hak kaybına uğramamanız için bir avukattan hukuki destek almanızı tavsiye ederiz.